Jak zacząć malować farbami olejnymi?

Farby olejne były znane już w XII wieku, ale powszechnie zaczęto je używać dopiero od XVI stulecia. Okres pełnego rozkwitu techniki olejnej przypada na XVII wiek, kiedy to działali tacy mistrzowie jak Rembrandt, Rubens, Vermeer.

Farbami olejnymi można malować wykorzystując najróżniejsze techniki, eksperymentując z gęstą i rozrzedzoną farbą, mieszając barwy i nakładając farbę ni tylko za pomocą pędzla. Farby olejne wymagają jednak pewnej cierpliwości i znajomości podstawowych prawideł: trzeba wiedzieć, na jakim podłożu malować, czym je rozrzedzać i co robić aby nie zmatowiały. Trzeba też pamiętać,że farby olejne schną bardzo wolno, co morze być korzystne dla początkujących malarzy, ponieważ umożliwia mieszanie barw bez pośpiech daje możliwość poprawiania błędów. Farby olejne charakteryzują się odpornością i trwałością. Obrazy malowane technika farb olejnych zachowują swe cechy przez setki lat.

Co trzeba mieć aby zacząć malować farbami olejnymi?

Gama kolorów, jakie można uzyskać w wyniku mieszania tych barw jest ogromna. Z czasem, w miarę potrzeb można wprowadzić nowe kolory, ale z doświadczenia wiem że im mniej tym lepiej.

Farba olejna

W sklepach z artykułami dla plastyków można kupić farby olejne w tubach – są one łatwe w użyciu oraz proste w transporcie. Na rynku można znaleźć różne rodzaje farb olejnych. Każdy znajdzie dla siebie takie jakie będą mu odpowiadały.

Do rozpoczęcia malowania farbami olejnymi wystarczy paleta kilku kolorów, którymi można namalować dowolny temat. Można zacząć od palety składającej się z następujących barw:

• biel tytanowa
• żółcień kadmowa
• czerwień kadmowa
• karmin
• ugier żółty (ochra)
• sjena palona
• zieleń soczysta
• zieleń szmaragdowa
• ceruleum lub ciemna ultramaryna

Jakie farby olejne na początek?

Do nauki malowania farbami olejnymi powinno się kupić tzw. farby studyjne, są on tańsze i niższej jakości, ale do nauki w zupełności wystarczą. Może zdarzyć się tak, że farby będą tak niskiej jakości, że zniechęcą do dalszych prób. Ja na początek polecam farby Phoenix. Ze średniej półki farby Renesans, a dla wymagających farby uznanych marek np. Talens, czy Winsor & Newton ( przy tych malowanie jest wręcz przyjemnością, malują nimi uznani artyści ). Tubki farb olejnych trzeba otwierać bardzo delikatnie, ponieważ naciskając za mocno, można wycisnąć zbyt dużo farby. Kiedy już wyciśniemy farbę na paletę, musimy natychmiast zamknąć tubę po to, aby nie zapodziać nakrętki i aby farby nie wysychały. Każda nakrętka powinna zamykać tubę tego samego koloru, inaczej zabrudzimy farby.

Po otwarciu tuby naciskamy ja od tyłu, tak jak pastę do zębów ( nigdy nie naciskamy na środku, aby nie zniekształcić tuby), i nakładamy odpowiednia ilość farby na paletę. Ponieważ farba olejna dość dobrze się rozprowadza, wystarczy wycisnąć niewielki pasek, odcinek długości kilku centymetrów. Pojedyncze kolory powinny zajmować górna część palety, na środku będziemy mieszać farby.

Po wyciśnięciu farby należy dokładnie oczyścić otwór tuby, aby nakrętka się nie przykleiła. Warto użyć do tego starej bawełnianej szmatki. Jeśli zdarzy się, że zapomnimy o wyczyszczeniu tubki i nakrętka mocno przywrze do tuby – należy włożyć ją na krótko do gorącej wody, a następnie ponownie spróbować odkręcić. Farba nadaje się do użycia zaraz po wyciśnięciu z tuby. Podstawowa zasada brzmi: nie zanurzamy całego pędzla w gęstej farbie, aby nie pobrudzić skuwki i trzonka i nie rozetrzeć farby po całej palecie. Wystarczy pociągnąć pędzlem po rzadszej części wyciśniętej farby, Farbę nabieramy płynnymi ruchami, nie trzeba trzeć włosiem pędzla po palecie.

Po nabraniu farby a pędzel trzeba wykonać kilka pierwszych pociągnięć na powierzchni „treningowej”, aby wypróbować różne kreski i zaznajomić się z techniką olejną. Najlepiej użyć do tego małych białych kartoników. Jeśli farba jest zbyt gęsta należy ją rozrzedzić, dodając nieco oleju lnianego.

Pędzle do malowania farbami olejnymi.

Pędzle to narzędzia niezbędne do nakładania i rozprowadzania farby. W zależności od kształtu, jakości i trwałości pędzla można uzyskać różne efekty. Jest wiele rodzajów pędzli. Różnią się one kształtem skuwki i ułożeniem włosia. Cztery podstawowe to:

• płaski
• okrągły
• w kształcie kociego języka ( płaski zaokrąglony)
• wachlarzowy

Najważniejszym elementem pędzla jest włosie. Jego jakość odgrywa decydującą rolę. Pędzle do farb olejnych tradycyjnie produkuje się z naturalnego włosia ( świńskiej szczeciny), choć obecnie na rynku dostępne są także pędzle syntetyczne, które są tańsze, bardzo trwałe i łatwe do czyszczenia.

Kiedy zaczynamy przygodę z malarstwem olejnym, wystarczy nam kilka podstawowych rodzajów pędzli. Choć później wybór określonego rodzaju będzie już kwestia indywidualną, zaczynamy od pędzli absolutnie niezbędnych: trzech pędzli w kształcie kociego języka z włosia świńskiego ( nr 16,12 i 8), dwóch płaskich szczeciniaków (nr 16 i 14) i trzech okrągłych ( nr 6 ze świńskiej szczeciny i nr 4 i 8 z włosia kuny lub syntetycznych).

Szpachelka

Szpachelka malarska to metalowy przyrząd w kształcie płaskiej łyżeczki, pozwalający na grube nakładanie farby w technice impasu, zbierani farby i rozcierani jej. Warto mieć dwie takie szpachelki: małą z zaokrągloną końcówką i średnią z bardziej spiczastym końcem.

Podłoże

Naturalnym podłożem dla farb olejnych jest płótno. Gdy rozepnie się je na jakimś podkładzie można uzyskać jednolitą, płaska powierzchnię do malowania. W tej roli może wystąpić drewno, owinięty płótnem sztywny karton, specjalnie przystosowany papier lub płótno rozciągnięte na krosnach. W każdym przypadku podkład powinien być zagruntowany tzw. gesso. Odpowiednio przygotowane podłoże warto umieścić na sztaludze. Istnieje wiele rodzai sztalug, różniących się jakością i cena : sztalugi stołowe, aluminiowe, studyjne, przenośne. Sztaluga nie jest niezbędna do malowania, ale znacznie podnosi komfort pracy.

Paleta

To podkładka, zwykle drewniana lub plastikowa, na której przygotowuje się i miesza farby. Paleta może być jednak cokolwiek o płaskiej i gładkiej powierzchni.

Media

Farby olejne są dość gęste, maja konsystencje bardzo spoistego kremu – wszystko zależy od użytych w procesie produkcji pigmentów i spoiwa. Do rozrzedzania farb olejnych stosuje się rożne media, ale najczęściej używa się oleju lnianego. Niewielką ilość oleju dodaje się do farby, aby nadać jej większa płynność i połysk. Żeby mocno rozrzedzić farbę lub dobrze wymyć pędzel za każdym razem, gdy zmieniamy kolor, najlepiej posłużyć się terpentyną. Terpentynę można nabyć w wersji bezzapachowej, co jest ważne gdy malujemy w domu. Olej lniany i terpentyna to tradycyjne i najtańsze opcje, ale na rynku istnieje wiele nowych mediów, każdy może wybrać coś dla siebie.