dadaizm
Dada, dadaizm, międzynarodowy ruch radykalnej rewolty artystycznej zainicjowany ok. 1915 przez artystów i pisarzy europejskich i amerykańskich. Jego cechą było nastawienie antyracjonalistyczne i antyestetyczne oraz wynikająca z poczucia rozpadu cywilizacji negacja obowiązujących form życia społecznego i kultury.
Dadaizm zainicjowany został w Zurychu przez artystów skupionych wokół rumuńskiego poety T. Tzary i francuskiego malarza H. Arpa. Identyczną działalność podjęli w Stanach Zjednoczonych, jeszcze w czasie wojny, artyści z kręgu nowojorskiej «galerii 291» A. Stieglitza: F. Picabia, M. Ray, M. Duchamp.
Po wojnie ośrodek ruchu przeniósł się do Paryża (L. Aragon, A. Breton), ważnymi ośrodkami dada były też w tym czasie Berlin (R. Huelsenbeck, R. Hausman, G. Grosz), Kolonia (M. Ernst, H. Arp) i Hanower (K. Schwitters).
Dadaiści dążyli do destrukcji sztuki jako przedmiotu kultu estetycznego oraz stworzenia antysztuki, pozbawionej norm i prawideł. Posługiwali się w swych działaniach absurdalnym dowcipem, drwiną, stosowali nowe, szokujące sposoby tworzenia jak: ready madę, aranżacje typu Merz czy fotomontaże. Nazwę ruchu stanowiło znalezione przypadkowo w słowniku słowo „dada” pochodzące z dziecięcej gwary i oznaczające zabawkę, konika. Dadaizm jest jednym z najdonioślejszych ruchów artystycznych XX w., którego oddziaływanie przekroczyło geograficzne i czasowe uwarunkowania, czyniąc z niego jedno ze źródeł inspiracji współczesnej sztuki.
« Back to Glossary Index
