chińska porcelana
chińska porcelana, wyroby, których sposób fabrykacji wynaleziono w Chinach w okresie panowania dynastii Tang (618-903) przez zastosowanie glinki kaolinowej (glina) i skalenia w dotychczasowych wyrobach naczyń kamionkowych. Początkowo niewielkie, grubościenne naczyńka kryto barwnymi szkliwami, zdobiono dekoracją rytą, a od czasu dynastii Ming (1369-1644) także podszkliwną malaturą, przeważnie kobaltową. Lekki odcień niebieskawy miało także w tym czasie białe szkliwo.
Największy rozkwit produkcji porcelany w Chinach za czasów cesarza Kangxi (1662-1722), zwłaszcza w cesarskiej manufakturze w Kin-Te-Czen, był spowodowany m.in. także i eksportem do Europy. Kształty naczyń stawały się coraz bardziej zróżnicowane, wyrabiano czarki, często o ściankach tak cienkich jak skorupka od jajka, duże wazony ogrodowe dochodzące do 1 m wysokości.
Wzbogacano palety szkliw, przy czym specjalne kolory zarezerwowano do specjalnych wyrobów, np. brzoskwiniowy do klejnocików. W tematycznych motywach malarskich scenki rodzajowe i pejzaże ze sztafażem ujmowano jak w miniaturach, w różnego rodzaju bordiury, z dużym bogactwem motywów roślinnych.
Specjalną grupę tworzyły w XVII w. wyroby określane jako familie verte, o motywach z przewagą koloru zielonego w dwóch odcieniach, z częstymi przedstawieniami scen o tematyce wojennej; późniejsze grupy, to w XVIII w. familie rosę z przewagą kolorów różowych i przedstawieniami o tematyce romantycznej i familie noire z dekoracją roślinną w kolorze czarnym; zastosowano wówczas barwne emalie. Bogactwo dekoracji nie wykluczyło jednak także stosowania monochromatycznych szkliw białych z lekkim różowym odcieniem, zwłaszcza w To-hua lub szkliw redukcyjnych, m.in. zwanych w Europie sang de boeuf.
Największe nasilenie wzorowania się na p.ch. w Europie nastąpiło w 2 poł. XVII i 1 poł. XVIII w., najpierw w fajansach holenderskich, zwłaszcza w delft. Naśladowano nie tylko szkliwa, rodzaj motywów w dekoracji, ale także i kształty naczyń. Wkrótce po wynalezieniu sposobu fabrykacji porcelany w Europie, a przede wszystkim w Miśni, zaczęto już w latach 20. XVIII w. naśladować motywy roślinne, a następnie postacie Chińczyków, zwierząt znanych z przedstawień w porcelanie chińskiej, np. smoka i inne drobne motywy. Także w plastyce figur, stały się powszechne figurki Chińczyków. Pewną odmianę wyrobów porcelany chińskiej stanowi tzw. porcelana jezuicka, wyrabiana przeważnie w Kantonie, przeznaczona jedynie na eksport do Europy, a zdobiona motywami o tematyce europejskiej, głównie religijnej.
« Back to Glossary Index
