ceramika architektoniczna
ceramika architektoniczna, wyroby ceramiczne stanowiące materiał wykończeniowy i element zdobniczy wystroju budowli; do produkcji ceramicznych detali architektonicznych stosowano terakotę, fajans (majolikę), porcelanę, klinkier, kamionkę. Ceramiczny detal architektoniczny stosowano już ok. 2800 p.n.e. w Egipcie; były to szkliwione, barwne pytki, pokryte ornamentem, używane do obramień drzwi, licowania ścian, wykładania podłóg, okładania drewnianych kolumn, oraz rozety aplikowane w kamieniu.
Szerokie zastosowanie miała glazurowana ceramika w monumentalnym budownictwie Babilonii i Asyrii jako bogata dekoracja ścienna montowana często techniką mozaikową, skąd przejęta została do Persji. W Grecji i Rzymie używano głównie terakoty jako materiału do krycia i ozdoby dachów (dachówki, simy, akroteria), fryzów figur, i ornament., zakończeń gzymsów i architrawów, płyt okładzinowych do licowania drewnianych i kamiennych ścian.
Licowanie ścian wewnętrznych i zewnętrznych, kopuł, sklepień, naroży, łuków a nawet kolumn szkliwioną, barwną wykładziną ceramiczną staje się w średniowieczu jednym z głównych elementów dekoracyjnych architektury islamu,w której ceramika architektoniczna występowała w postaci płytek glinianych lub fajansowych (azulejos, flizy) zdobionych różnymi technikami powszechnie stosowanymi w ceramice architektonicznej (wytłaczanie, rycie, sgraffito, angobowanie, malowanie pod polewą i na niej); niekiedy występowała w postaci cegieł szkliwionych z jednej lub dwóch stron lub jako mozaika ceramiczna składana z różnokształtnych i różnobarwnych elementów.
W europejskiej architekturze średniowiecznej ceramika architektoniczna występuje w dekoracyjnym opracowaniu szczegółów konstrukcyjnych, w szczytach kościołów i domów, w detalu, jako profilowane cegły i kształtki gzymsów, obramień, żeber sklepiennych itp., dachówki, fryzy, kapitele, maswerki. W detalu renesansowym ogromne bogactwo form plastycznych, osiąga terakota, a następnie fajans. Porcelana, jako tworzywo bardzo drogie, stosowana była w XVIII w. wyłącznie jako element dekoracyjny wnętrza, np. w pałacach w tzw. gabinetach porcelanowych. Od XIX w. dzięki produkcji przemysłowej zastosowanie ceramiki architektonicznej jest coraz szersze.
« Back to Glossary Index
